Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II zawiera wyjaśnienia do art. 450–1088.

Szczegółowo zostały w nim omówione zagadnienia dotyczące: wykonywania zobowiązań i skutków ich niewykonania, potrącenia, odnowienia, zwolnienia z długu, zmiany wierzyciela lub dłużnika, ochrony wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika, umów nazwanych (m.in. sprzedaż, zamiana, najem, dzierżawa, pożyczka, zlecenie), prawa spadkowego (zostały omówione zagadnienia takie jak: forma testamentu, zapis i polecenie, stwierdzenie nabycia spadku lub przedmiotu zapisu windykacyjnego, poświadczenie dziedziczenia i ochrona spadkobiercy, odpowiedzialność za długi spadkowe, wspólność majątku spadkowego i dział spadku, umowy dotyczące spadku).

Nowe, 10. wydanie uwzględnia zmiany wynikające m.in. z:

ustawy z 31.7.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1495) umożliwiającej rozporządzanie ogółem praw i obowiązków wspólnika w spółce osobowej w drodze zapisu windykacyjnego, co ułatwi planowanie i przeprowadzanie sukcesji w spółkach osobowych (wchodzące w życie 1.1.2021 r.),

ustawy z dnia 6.12.2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r. poz. 80) likwidującej przywilej w zakresie kapitalizacji odsetek, który był przyznany instytucjom kredytowym, co ma się przyczynić do poprawy sytuacji pożyczkobiorców i kredytobiorców poprzez przeciwdziałanie zwiększeniu się zadłużenia klientów instytucji kredytowych.

Ponadto w Komentarzu umówiono regulacje wynikające z tzw. tarczy antykryzysowej (ustawa z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, Dz.U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.), której celem jest podjęcie działań zapobiegawczych, skutkujących m.in. koniecznością wprowadzenia zmian w Kodeksie cywilnym. Dotyczą one m.in.:

odstąpienia do realizacji uprawnień, przejawiającego się w możliwości zwolnienia bądź ograniczenia prawa wierzyciela do dochodzenia należności od dłużnika;

przesłanek dochodzenia kary umownej – w tym zakresie omówiono szczegółowe uregulowania dotyczące możliwości zwolnienia dłużnika z obowiązku zapłaty kar umownych, jeżeli naruszenie zobowiązania nastąpiło z przyczyn niezależnych od dłużnika;

czasowego wygaśnięcia zobowiązań, co zostało przewidziane w art. 15z ustawy, zgodnie z którym przez niemożliwość świadczenia udostępnienia lokali przez wynajmujących wygasły wzajemne zobowiązania stron, a także wygaśnięcia umów o świadczenie usług rehabilitacyjnych;

zwrotu świadczenia na rzecz konsumenta, które następuje w związku z odstąpieniem od umowy lub rozwiązaniem jej wskutek bezpośredniego związku z wybuchem epidemii wirusa SARS-CoV-2;

wpływu regulacji na możliwość ustalania cen maksymalnych i wynikowych;

czynszu przypadającego Skarbowi Państwa lub jednostkom samorządu terytorialnego (wyrażone w uregulowaniu stanowiącym o umarzaniu, terminach spłaty, które mogą zostać odroczone, rozłożeniu na raty płatności należności przypadających samorządowi terytorialnemu);

najmu lokali (w tym np. możliwość przedłużenia obowiązywania umowy najmu lokalu na dotychczasowych warunkach na podstawie oświadczenia woli najemcy, ochrona przed podwyżką czynszu, wyłączenie możliwości wypowiedzenia najemcy umowy najmu lokalu do 30.6.2020 r., przedłużenie terminu wypowiedzenia umowy);

szczególnych uregulowań związanych z kredytem (w tym: możliwość dokonania zmian warunków i terminów spłaty kredytu albo pożyczki pieniężnej udzielonych przedsiębiorcy i innym podmiotom w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii);

wyłączenia odpowiedzialności zarządzających lotniskiem, dworcem kolejowym, portem morskim, przystanią morską lub terminalem morskim, oraz przewoźników lotniczych, kolejowych, drogowych, morskich, w żegludze śródlądowej lub operatorów pocztowych za szkodę wyrządzoną w związku z uzasadnionymi działaniami władz publicznych lub własnymi działaniami mającymi na celu przeciwdziałanie COVID-19;

potrącenia z wypłacanych świadczeń z ubezpieczeń społecznych kwot nienależnie pobranego tzw. świadczenia postojowego, do którego uprawnienie przewidziano w określonych sytuacjach w art. 15zq ustawy.

Komentarz zawiera także informacje o planowanych zmianach wynikających z projektu ustawy o doręczeniach elektronicznych (Druk sejmowy Nr 239), których celem jest wsparcie – przez zwiększenie pewności co do strony stosunku cywilnoprawnego – rozwoju formy dokumentowej czynności prawnej.

Nowe 10. wydanie komentarza to:

Precyzyjna nawigacja wewnętrzna:

szczegółowy podział wewnętrzny komentarza do danego artykułu,

bardzo szczegółowe spisy treści do artykułów,

tytuły tez, pozwalające w szybki sposób na znalezienie właściwego zagadnienia,

numery tez pozwalające na sprawne korzystanie z wewnętrznych odesłań oraz odszukanie podstawowych haseł w indeksie.

Praktyczne opracowanie tematu:

argumenty do obrony własnych racji: najnowsze orzecznictwo z danego tematu, pozwalające na sprawdzenie najnowszej linii orzeczniczej,

omówienia wybitnych specjalistów z danego tematu oraz poglądy doktryny w danej materii: zawiera odniesienia do poglądów wyrażonych w innych pozycjach literatury.

Najwybitniejszy skład autorski:

Redaktorem naukowym komentarza jest Krzysztof Pietrzykowski – profesor Uniwersytetu Warszawskiego, sędzia Sądu Najwyższego.

Autorami komentarza są praktycy, a jednocześnie wybitni teoretycy: sędziowie Sądu Najwyższego, Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, radcowie prawni; profesorowie prawa i wykładowcy Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Uniwersytetu Śląskiego i Uniwersytetu Warszawskiego.