Od kilkunastu lat monitoruje się rozwój społeczno-gospodarczy kraju. Stosowane wskaźniki informują o tym, że na pograniczu zachodnim zadania rozwojowe rozwiązywane są relatywnie lepiej niż na pograniczu wschodnim. Podstawowy mechanizm odnajdywania się w nowych ramach i okolicznościach życia zależny jest od tożsamości społecznej mieszkańców. Przemiany systemowe konfrontują mieszkańców m.in. z problemem rozumienia siebie, który jest sprzężony z ich pojmowaniem świata społecznego.
Czy zatem mieszkańcy wschodniego pogranicza inaczej siebie pojmują aniżeli mieszkańcy pogranicza zachodniego, czy w rozpoznawaniu siebie posługują się odmiennymi kontekstami społeczno-kulturowymi oraz czy w konsekwencji polskie społeczeństwo, terytorialnie zróżnicowane pod względem ekonomicznym i efektywności instytucjonalnej, również znacząco różnicuje się w wymiarze tożsamości społecznej?
Na te pytania stara się odpowiedzieć Autorka książki.