Podjęty w rozprawie problem badawczy – zarysowany z perspektywy teoretyczno-filozoficznej – dotyczy kontrowersyjnej relacji między koncepcją tradycji i nowoczesności w twórczości dwóch wybitnych eseistów i myślicieli latynoamerykańskich XX wieku: Ezequiela Martineza Estrady i Octavia Paza. Choć w dysertacji uwzględnione zostaną różne teoretyczne dyskusje, to szczególnie uwydatniony będzie iberoamerykański kontekst ich myśli, kulturowe i społeczno-polityczne warunki, determinujące krytyczne postawy obu pisarzy wobec zagadnienia tradycji i nowoczesności. Wątki te przebadane zostaną w oparciu o powtarzające się w pisarstwie Estrady i Paza tematy-problemy, jak m.in: społeczna rola intelektualisty, tradycja literacka, krytyka nowoczesności i okcydentalizmu, napięcie pomiędzy historycznym dziedzictwem i utopijnymi aspiracjami, obciążenie kolonializmem, rewolucje estetyczne i polityczne.