Kolorowe ptaki na tle „szarego" PRL-u. Ona przyciągająca wzrok, w oryginalnych strojach, czasem uszytych z okiennych zasłon, on elegancki, wycofany, zazwyczaj milczący. Twórczość jest dla nich wolnością, za komuny budują enklawę, swój własny świat, w którym estetyka dominuje nad polityką. Malują mozaiki, freski, wykorzystują materiał uznawany za brzydki - kamienie, potłuczoną ceramikę, bryłki szkła, by stworzyć kompozycje zmieniające oblicze Polski Ludowej. Gaber ilustruje szereg czasopism oraz książek dla dzieci, wreszcie dojrzewa do malarstwa sztalugowego, które zdobywa ogromne uznanie w Japonii. Dopiero w 2011 roku szkice Rechowiczów zostały po raz pierwszy pokazane na wystawie w Polsce, a przecież ślady ich twórczości istnieją w Łańcucie, Nałęczowie, i wielu innych miejscowościach. Media zachwycają się ocaloną dokumentacją fresku w warszawskim Supersamie, dawno temu zburzonym.

Książka Cegielskiego - sama w sobie będąca mozaiką - to spacer śladami dzieł zagubionych w czasie. To także subiektywna historia Polski od roku 1920 do dziś, oraz historia relacji pomiędzy władzą a artystami. Opowiedziana przez Rechowiczów a także Andrzeja Wajdę, awangardowy duet KwieKulik, Szymona Bojko czy ucznia Claude Levi Straussa a zarazem przyjaciela bohaterów - Abrahama Zemsza.

To opowieść, w której Max Cegielski nieustannie szuka swoich korzeni. Zastanawia się nad tajemnicą przemijania i śmierci, cudem narodzin, i chęcią kreacji własnego życia, ceną niezależności i rolą sztuki.

Próba ocalenia pamięci o Hannie i Gabrielu Rechowiczach jest reportażem, esejem, powieścią: próbą dotknięcia czegoś, co każdemu z nas wciąż wymyka się z rąk...

Autor pisze: „Po książkach o Indiach, Pakistanie czy Turcji zrozumiałem, że muszę wreszcie zrozumieć Polskę i samego siebie, a dzięki losom Rechowiczów otrzymałem klucz do naszej historii".

Tej, kolejnej już, zimy nadal przekopujemy z Hanią skrzynie wypełnione papierami i odkrywamy nowe detale biografii. Pretekst zawsze się znajdzie, ale dziwne, że muszę się o niego starać, i pijąc kawę w tanim barze, uświadamiam sobie, że wizyty u tych dwojga są narkotykiem. Tak samo jak wtedy, kiedy brałem heroinę, porcja towaru nigdy nie zaspokaja potrzeb, za każdym razem chcę jeszcze. Wiem, że kiedy wyczerpie się zapas teczek z archiwaliami, poczuję się pusty i wypalony. Jeśli skończę książkę, będę musiał iść na odwyk i melancholijnie włóczyć się po ulicach. Być może od razu znajdę nowy temat i pracę, nowy narkotyk, choć haczyk Rechowiczów połknąłem na dobre, utknął głęboko. Szeherezada nie do końca świadomie, ale dozuje mi informacje i spotkania, żebym zbyt szybko nie zniknął jej z pola widzenia.

(fragment)