Druga część słynnego Dziennika pisanego nocą – tym razem w wydaniu krytycznym w ramach Dzieł zebranych Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

Dziennik pisany nocą bez żadnej przesady i bez większego ryzyka może zostać nazwany dziełem życia Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. To niezwykłe przedsięwzięcie literackie, artystyczne i edytorskie. Drugi tom Dziennika… jest szczególny, a to dlatego, że zamieszczone w nim zapiski powstawały w okresie, kiedy w Polsce dokonywały się przewrót i transformacja ustrojowa. W 1991 roku Gustaw Herling-Grudziński gościł w kraju wraz z żoną i córką po raz pierwszy po 52 latach nieobecności. Odebrał wówczas tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Emocje — jak pisał — stępiły mu wówczas zmysł obserwacji, ale dzięki temu jego notatki z tego okresu mają charakter jeszcze bardziej osobisty.

Rozmawia się w dzienniku z sobą samym, ze światem, z innymi, z Bogiem (od różnic w nacisku zależą rozmaite dzienniki). I tworzy się często rozmówców, jak tworzy się w rozmowach z nimi samego siebie.

Gustaw Herling-Grudziński, Dziennik pisany nocą, 14 listopada 1985

Druga część Dziennika ukazuje się w wydaniu krytycznym jako tom ósmy Dzieł zebranych Gustawa Herlinga Grudzińskiego. Wydawnictwo Literackie oraz opracowujący wydanie krytyczne Instytut Badań Literackich PAN świętują w ten sposób setną rocznicę urodzin pisarza.

Gustaw Herling-Grudziński (1919-2000) – pisarz, eseista, krytyk literacki, dziennikarz, żołnierz i działacz. Urodził się w spolonizowanej żydowskiej rodzinie. Podczas wojny był więźniem łagrów. Wstrząsającym wspomnieniem tamtych dni jest książka Inny Świat. Jako żołnierz walczył u boku gen. Andersa pod Monte Cassino, za co otrzymał Order Virtuti Militari. Większość swojego życia spędził na emigracji – w Anglii i we Włoszech. W 1998 roku uhonorowano go Orderem Orła Białego, a tuż przed śmiercią (w 2000 roku) odebrał w Krakowie doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego.