Prezentując czytelnikom drugi tom rodzinnych opowieści wysłuchanych w domach, gdzie inteligencka tradycja trwa dłużej lub krócej, gdzie jest mniej lub bardziej świadomie pielęgnowana, powtarzam podtytuł: Kreski do szkicu. Każda z tych opowieści odsłania jakiś indywidualny rys w ciągle szkicowanym (przez historyków, badaczy kultury, specjalistów od poszczególnych dziedzin wiedzy i sztuki) portrecie warstwy charakterystycznej dla polskich dziejów i w różnych okresach silniej lub słabiej te dzieje kształtującej. Poszczególne „kreski” pochodzą z różnych lat okresu 1996–2017, co daje, jak sądzę, możliwość zobaczenia trwałych cech tradycji, a dokładniej (i skromniej) rzecz ujmując, potwierdzenia dzięki poznaniu osobistych świadectw tego, co o polskiej inteligencji wiemy od badaczy tej warstwy.