Dekada jubileuszowa poprzedzająca obchody stulecia powołania Uniwersytetu w Poznaniu jest właściwym czasem dla pogłębienia znajomości dziejów tej uczelni – jednego z największych i najlepszych ośrodków akademickich w Polsce.

Inicjatywy takie zaowocowały i w przeszłości szeregiem publikacji. Odległe już pięćdziesięciolecie uczelni przyniosło solidne opracowanie Dzieje Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 1919–1969 (Poznań 1972) pod redakcją Zdzisława Grota, bogate kronikarsko, ale nie w pełni odpowiadające dzisiejszym potrzebom. Kolejną wersją dziejów naszego uniwersytetu, przedstawiającą ówczesny stan badań, była Alma Mater Posnaniensis. W 80. rocznicę utworzenia Uniwersytetu w Poznaniu (Poznań 1999) – redagowane przez Przemysława Hausera, Tomasza Jasińskiego i Jerzego Topolskiego materiały z sesji naukowej, która odbyła się w 1998 r. Niezwykle cenne są publikacje Zygmunta Borasa Tradycje uniwersyteckie Poznania (Poznań 2003) oraz Wokół jezuickiej fundacji uniwersytetu z 1611 roku pod redakcją Doroty Żołądź-Strzelczyk i Rafała Witkowskiego (Poznań 2011), przywołujące źródła, które odsłaniają odległe korzenie poznańskiej tradycji uniwersyteckiej. Wreszcie w 2004 r. ukazał się Poczet rektorów Almae Matris Posnaniensis pod redakcją Tomasza Schramma i Anny Marciniak. Znaczącym rozwinięciem tej ostatniej inicjatywy jest seria, którą otwiera niniejszy tom. Wolno mieć nadzieję, że zajmie ona istotne miejsce w tworzeniu przyszłej pełnej historii naszej uczelni.