Głównym celem książki jest przedstawienie zasad działania instytucji ustrojowych i mechanizmów funkcjonowania poszczególnych systemów politycznych. Analizy systemów politycznych poszczególnych państw sąsiedzkich dokonano przy uwzględnieniu zasadniczych kwestii: ewolucji systemu politycznego, konstytucji i jej zasad ustrojowych, władzy ustawodawczej – parlamentu, władzy wykonawczej – głowy państwa i rządu, władzy sądowniczej, systemu partyjnego oraz grup interesu. W pierwszej części podręcznika zaprezentowano refleksje dotyczące istoty systemu politycznego, współczesnych uwarunkowań rozwoju, oraz dokonano kryteriów klasyfikacji współczesnych systemów politycznych i funkcji. Wstępem do analizy poszczególnych systemów politycznych państw sąsiedzkich Polski jest przedstawienie podstawowych informacji, terminologii oraz zdefiniowanie systemu politycznego. W drugiej części podręcznika omówione zostały ważniejsze elementy funkcjonowania systemów politycznych sąsiedzkich państw Polski. Szczególnie wnikliwym przedmiotem analizy były konstytucje, parlamenty, prezydenci i gabinety rządowe. W ramach tej części opracowania wiele uwagi poświęcono systemom partyjnym oraz tworzeniu się i funkcjonowaniu grup interesu zwłaszcza związków zawodowych. W ostatniej części podjęto próbę scharakteryzowania procesu transformacji i modernizacji państw Europy Środkowej i Wschodniej. Zwrócono tutaj szczególną uwagę na istotę procesu transformacji oraz czynniki, które doprowadziły do przeobrażeń polityczno-ustrojowych w Europie Środkowej i Wschodniej, wpływające na najważniejsze elementy zmian życia politycznego w badanych państwach.