Dwadzieścia pięć lat, które minęły od rozpoczęcia przemian w Europie Środkowej i Wschodniej skłania do podjęcia rozważań nad kierunkiem przyszłych zmian, zarówno w kontekście przemian politycznych, gospodarczych, jak i społecznych. W analizach naukowych, poświęconych dziejom kraju bloku wschodniego, upadek ZSRR i załamanie się jego strefy wpływów traktowany jest zwykle jako punkt zwrotny, który rozpoczął proces demokratyzacji w Europie Środkowej i Wschodniej. Rola NSZZ „Solidarność” w obaleniu komunizmu nie podlega dyskusji. Kluczowym natomiast zagadnieniem dla badaczy, jak i autorów poniższego tomu, jest analiza uwarunkowań, wpływających na konsolidację systemu demokratycznego w państwach, które znajdowały się wcześniej w strefie wpływów ZSRR lub powstały w wyniku jego rozpadu. Warto również podjąć dyskusję nad przyczynami niepowodzeń transformacyjnych w poszczególnych państwach regionu. […] Założeniem publikacji jest poszerzenie teoretycznych analiz, funkcjonujących na polskim rynku wydawniczym w odniesieniu do badań nad przekształceniami demokratycznymi w Europie Środkowej i Wschodniej oraz Azji Centralnej. Tom prezentuje najbardziej aktualną refleksję nad problematyką przemian demokratycznych w państwach tego obszaru. Adresowany jest do socjologów, politologów i wszystkich osób zainteresowanych polityką oraz jej historycznymi i społecznymi podstawami. Może po niego sięgnąć każdy, kto interesuje się zagadnieniami przemian politycznych, zachodzących w regionie środkowoeuropejskim oraz azjatyckim, a także ich skutkami. […] Teksty składające się na niniejszy tom stanowią wynik wieloletnich badań i analiz naukowych dotyczących obszaru Europy Środkowej i Wschodniej oraz Azji Centralnej. Ze Wstępu