Na przełomie dwóch ostatnich dekad XX wieku w Europie zachodziły wydarzenia, które miały istotny wpływ na kształtowanie bezpieczeństwa. Społeczność międzynarodowa wiązała z nimi nadzieje na szczęśliwsze i bezpieczniejsze życie. Okazało się jednak, że zarówno owe nadzieje, jak i początkowy zachwyt, wynikający z tempa zachodzących zmian, niekoniecznie znajdowały uzasadnienie.

W państwach Europy Środkowej i Wschodniej nowe władze rządzące odziedziczyły dyspozycyjną wobec poprzednich reżimów administrację oraz cały aparat ucisku. Ten aparat i ta administracja ze swoimi nawykami i mentalnością nie dawały żadnych gwarancji zmian systemowych, wręcz przeciwnie – robiono wiele dla zachowania status quo jak najdłużej. Bezpieczeństwo nie było wyjątkiem.

W nowym otoczeniu bezpieczeństwa, tendencjach ograniczania znaczenia i rozmiaru sektora militarnego, a zwłaszcza sił zbrojnych, wiele funkcji również obronnych musiał przejąć sektor cywilny, stając się równoprawnym partnerem podsystemu militarnego w ramach systemu obronnego. To wymagało gruntownej modyfikacji podejścia do organizacji procesów bezpieczeństwa.

Książka przedstawia nie tylko wnikliwą analizę zmian w sposobie traktowania tej organizacji i trudności związane z mentalnymi uwarunkowaniami elit odpowiedzialnych za bezpieczeństwo, ale ukazuje także syntezę potencjału bezpieczeństwa oraz ranking priorytetów bezpieczeństwa.