Celem pracy jest ukazanie związku pomiędzy planowaniem rozwoju szkoły przez dyrektora gimnazjum a skutecznym wdrażaniem reformy systemu edukacji. Dwa pierwsze rozdziały, stanowiące część poznawczo-teoretyczną, poświęcono teoretycznym podstawom prowadzonych badań. Tę perspektywę stanowi planowanie rozwoju szkoły będące czynnikiem efektywnej zmiany w oświacie. Poruszono kwestię innowacji programowych i strukturalnych. W drugiej części pracy ujęto teoretyczno-metodologiczne oraz organizacyjne założenia badań własnych. Przedstawiono: cele, problemy, metody, techniki, narzędzia badawcze oraz charakterystykę próby badawczej i obszar badań (lokalizacja terytorialna gimnazjów). W części empirycznej zobrazowano wyniki uzyskane w badaniach własnych. Przedstawiono odpowiedzi na poszczególne problemy sformułowane w pytaniach badawczych.