Piąty tom serii BIBLIOTEKI PRZEKŁADÓW ROSYJSKICH XVII-XVIII WIEKU Z LITERATURY STAROPOLSKIEJ, który oddajemy właśnie do rąk czytelników, zamyka cykl publikacji poświęconych recepcji najważniejszego dzieła Bieniasza Budnego, czyli Krótkich a węzłowatych powieści, które po grecku zową Apoftegmata u naszych wschodnich sąsiadów. Tym razem przedmiotem naszej uwagi jest tłumaczenie najstarsze (choć umownie nazwane „drugim staroruskim”), powstałe – jak udało się ustalić – w latach 1670-tych, najprawdopodobniej w Urzędzie Poselskim, z którego wywodzi się wielu tłumaczy literatury staropolskiej. Na monografię tradycyjnie składa się część analityczna i Aneks. W części analitycznej, podsumowującej i weryfikującej dotychczasowe badania nad przekładem Apoftegmatów, ustalono rzeczywistą liczbę zachowanych odpisów i redakcji najstarszego tłumaczenia, omówiono strategie translatorskie, a także ujawniono wiele ciekawych świadectw jego recepcji w Rosji XVII-XVIII w. Aneks zawiera edycję krytyczną tego przekładu, znanego dotychczas z kilkunastu zaledwie niewielkich fragmentów.