Powrót do historii jest wezwaniem ku niepodległości. Słaby jest lud, jeśli godzi się ze swoją klęską, gdy zapomina, że został posłany, by czuwać, aż przyjdzie jego godzina. Nie brakowało tego psalmowego zastanowienia z poematu Karola Wojtyły w polskiej drodze do niepodległości. Zapomnienie i czuwanie. Historia jest dziedziną czuwania ludzi wolnych. Niepodległość jest ich zadaniem. Tak się dzieje historia Polski. Publikacja jubileuszowa pod red. Rafała Wiśniewskiego jest rozmaitością świadectw i doświadczenia polskiego czuwania nad niepodległością, czuwania ludzi kultury, polityki, nauki, ekonomii. Ludzi zmagania wojennego, także ofiar i klęski, przede wszystkim odwagi, poświęcenia, wzniosłości, honoru, pracy i tryumfu myśli i czynu wolnego. Prof. dr hab. Andrzej Wójtowicz