Wojny prowadzone przez Rzeczpospolitą w epoce nowożytnej mają ogromną literaturę i ciągle cieszą się dużym zainteresowaniem historyków. Niebagatelne miejsce zajmują pośród nich konflikty polsko-tureckie XVII stulecia, w tym szczególnie kluczowe ich wydarzenia, a więc wielkie bitwy. Są to również tematy bardzo mocno utrwalone w kulturze – malarstwie, literaturze i nawet filmie.  

W historiografii wojen Rzeczpospolitej z Imperium Osmańskim znajdują się liczne pozycje zdumiewające wkładem pracy poszczególnych historyków, będące wyczerpującymi – zdawałoby się – monografiami poszczególnych zagadnień. Wśród ich autorów wymienić można R. Majewskiego, W. Majewskiego, M. Wagnera, J. Wimmera, J. Wolińskiego i jeszcze innych. Jest też w literaturze bardzo wiele pozycji popularnonaukowych, takich jak klasyczna już książka J. Pajewskiego, od której zresztą piszący te słowa zapożyczył pomysł tytułu niniejszej pracy.

Jednakże – pomimo tego znakomitego dorobku – w interesującym temacie można dokonać nie tylko „kosmetycznych” poprawek, lecz w dużym stopniu przedstawić go na nowo. Celem poniższej pracy jest wyjaśnienie poszczególnych problemów, które „imaginacya” historyków szczególnie wypaczyła – lub które po prostu nie zostały dokładnie zbadane...

Andrzej Witkowicz (ur. 1966 w Krakowie), ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, nauczyciel historii. Autor dużych prac Wokół terroru białego i czerwonego 1917–1923 (KiP, Warszawa 2008), Czerwone sztandary Osmanów. Wojna roku 1683 opisana na nowo (Wydawnictwo Wilanowskie, Warszawa 2016) i Kara Mustafa nad Dnieprem. Geneza, przebieg i skutki wojny czehryńskiej 1678 r. (Wydawnictwo infort editions, Zabrze 2017), a także szeregu artykułów.