Czwarty już tom serii „Cistercium Mater Nostra. Studia et documenta” przybliża dorobek jednego z najważniejszych badaczy przeszłości Zakonu Cysterskiego w Polsce ­– historyka i archeologa Andrzeja Marka Wyrwy. Z jego bogatego dorobku wybrano kilkanaście obszernych studiów pisanych w latach 1995–2016, uzupełnionych przez Autora na potrzeby niniejszej publikacji o nowsze wnioski oraz literaturę przedmiotu; dwa z nich po raz pierwszy ukazują się w języku polskim.

Teksty zostały pogrupowane wokół dwóch głównych tematów. Pierwsza część (O powstaniu, rozwoju, tożsamości i europejskim dziedzictwie zakonu) ma charakter ogólny, stanowi spójny wykład między innymi o genezie zgromadzenia i jego rozwoju na ziemiach polskich, stroju zakonnym i zasadach obowiązujących przy fundowaniu nowych domów. Część druga (O „szarych mnichach” w Wielkopolsce) przedstawia wybrane zagadnienia z historii cystersów w Wielkopolsce od czasu ich przybycia do opactwa w Altenbergu, poprzez proces fundacyjny opactwa w Łeknie, jego translokację do Wągrowca, szkice do dziejów klasztorów w Lądzie, Obrze, Zemsku i Bledzewie, kończąc na lansowanych przez zakonników kultach świętych Urszuli i Stefana Hardinga.