Lektura tekstów Friedricha Nietzschego jest doświadczeniem trudniejszym i bardziej osobistym niż obcowanie z myślą jakiegokolwiek innego filozofa. Nie chodzi tu o skomplikowany język - wręcz przeciwnie, łatwo zrozumieć poszczególne zdania, nie ma naukowego żargonu ani metafor nie do rozszyfrowania. Nieprzypadkowo jednak wokół Nietzscheańskich koncepcji narosło tyle nieporozumień. Każdy musi więc zobaczyć na własne oczy, kim jest Nietzsche. W twórczości Nietzschego wymiary intelektualny i czysto filozoficzny nierozerwalnie splatają się z emocjonalnym, politycznym, literackim, poetyckim. W tomach Nachlassu, pośmiertnej spuścizny, jest to szczególnie wyraźne. Nietzsche z poetycką furią, ale i z niezwykłą precyzją analizuje mentalność i obyczajowość współczesnego człowieka, który ulega hipokryzji, lękowi przed większością, potrzebie uznania, resentymentowi i nienawiści do "wielkich duchów" - wybitnych jednostek. Nowoczesny świat wydaje się filozofowi zwyrodniały, zakłamany, pruderyjny, cyniczny, pełen bezmyślności i stadnych zachowań. Nietzsche przeciwstawia mu afirmatywne i namiętne podejście do życia oraz subtelność umysłu, charakterystyczne dla "wielkich duchów", a także dla okresu świetności starożytnej Grecji. Nie jest to jednak proste przeciwstawienie - podstarzały i bezzębny świat współczesny przyciąga uwagę Nietzschego i tyleż go wścieka, co nieprzerwanie fascynuje. W obecnym stuleciu powierzchownych i błyskawicznych wrażeń najniebezpieczniejsza książka przestaje być niebezpieczna: szuka sobie pięciu, sześciu odpowiednio głębokich duchów. Na marginesie - cóż szkodzi, jeśli destrukcyjnie wpłynie na obecne czasy!