Pytania postawione przez bohatera naszego tomu - niekiedy kilka dekad temu - wciąż prowokują do szukania odpowiedzi, wizje przyszłości potwierdziła społeczna rzeczywistość, intuicje badawcze znalazły uzasadnienie, a obrana metoda konfrontacji historii i filmu króluje na najznamienitszych uczelniach. Cóż więcej można dodać? Może tylko to, że wybory moralne, jakich dokonał Rafał Marszałek na skomplikowanej drodze zawodowej kariery, przyniosły mu życie spełnione, pełne malowniczych przygód, twórczych inspiracji, trwałych życiowych sukcesów. Rafał Marszałek należy do nielicznych znawców filmu, którym udało się ominąć tę pułapkę.