Nad Niemnem – powieść pozytywistyczna Elizy Orzeszkowej. Ukazuje panoramę polskiego społeczeństwa XIX wieku nawiązując jednocześnie do powstania styczniowego. Wśród malowniczej nadniemeńskiej przyrody, rozgrywają się ludzkie dramaty.   „Dzień był letni i świąteczny. Wszystko na świecie jaśniało, kwitło, pachniało, śpiewało.Ciepło i radość lały się z błękitnego nieba i złotego słońca; radość i upojenie tryskały znad pólporosłych zielonym zbożem; radość i złota swoboda śpiewały chórem ptaków i owadów nadrówniną w gorącym powietrzu, nad niewielkimi wzgórzami, w okrywających je bukietachiglastych i liściastych drzew. ...”