Sposób pojmowania bezpieczeństwa wewnętrznego w czasach współczesnych, czyli w okresie pozimnowojennym, zdecydowanie różni się od rozumienia tej kategorii w okresie wcześniejszym. Do jakościowej zmiany w rozumieniu bezpieczeństwa wewnętrznego przyczynia się bowiem wiele czynników o charakterze wewnątrzpaństwowym, jak również – paradoksalnie – międzynarodowym. Z drugiej strony bezpieczeństwo wewnętrzne pojmowane jest odmiennie w różnych państwach, co uwarunkowane jest ich historią i tradycją, systemem politycznym i prawnym, bieżącą polityką w sprawach wewnętrznych etc., lecz także na przykład członkostwem w organizacjach międzynarodowych.

W szczególnej sytuacji znajdują się te państwa, które są członkami Unii Europejskiej (UE), ponieważ wraz z kolejnymi rozszerzeniami tej organizacji poddawane były nasilającym się procesom integracyjnym, nowej koncepcji funkcjonowania UE, a z racji swojego członkostwa zmuszone były dokonać redefinicji przyjętych rozwiązań w sferze bezpieczeństwa wewnętrznego pod kątem ich dopasowania do rozwiązań wspólnotowych. Inną, niezwykle ważną okolicznością, która dziś również wpływa na zmianę w rozumieniu bezpieczeństwa wewnętrznego, jest rozkwit tzw. alternatywnych koncepcji bezpieczeństwa, które odchodzą od tradycyjnego państwowocentrycznego paradygmatu bezpieczeństwa na rzecz uczynienia jego podmiotem ekosystemu (bezpieczeństwo ekologiczne), grup społecznych (bezpieczeństwo kulturowe) czy wreszcie człowieka (human security, czyli bezpieczeństwo jednostki ludzkiej, inaczej ludzkie, człowieka). To właśnie human security zyskało popularność, początkowo zwłaszcza w łonie Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), a obecnie także w Unii Europejskiej, która kształtuje własne podejście do bezpieczeństwa wewnętrznego, a tym samym wywiera wpływ na rozwiązania przyjmowane w tym zakresie przez państwa członkowskie.

Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.